Vitamine B12. Och, wat wordt hier veel over gezegd en geschreven. Met name over een tekort hieraan. Geen wonder, want deze vitamine zit alleen in dierlijke producten en kun je niet zelf aanmaken.
Sinds een plantaardig dieet in de lift zit, moeten meer mensen het dus slikken om genoeg binnen te krijgen.
Te veel vitamine B12: kan dat?
Hoewel het B12-tekort veel aandacht krijgt, duiken er hier en daar ook berichten op over wat te veel vitamine B12 met je lichaam doet. Een paar jaar geleden leek het er zelfs op dat een onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen een B12-overschot in verband bracht met vroegtijdig overlijden.
Dat zorgde voor onrust, maar uiteindelijk bleek de soep toch niet zo heet als-ie werd opgediend. De studie toonde geen keihard verband aan tussen de verhoogde B12-waardes en het vroegtijdige overlijden.
Wat merk je van te veel vitamine B12?
Laat het duidelijk zijn: je gaat dus niet eerder dood als je een enthousiaste B12-slikker bent. Maar wat doet het wel? En kun je überhaupt een B12-overschot krijgen?
Internist Louis Reichert van Rijnstate in Arnhem, valt meteen met de deur in huis: ‘B12 is een wateroplosbare vitamine, dat betekent dat je een overschot over het algemeen gewoon uitplast. Daarom zien we eigenlijk heel weinig mensen met een B12-overschot en weten we ook niet zo goed hoe vaak het precies voorkomt.’
Reichert legt uit dat internisten om deze reden ook alleen controleren op een B12-tekort en niet op vitamine B12-overschot. Een tekort namelijk komt wel voor, en zorgt ook voor klachten.
‘Vitamine B12 is belangrijk voor de aanmaak van bijvoorbeeld rode bloedlichaampjes, die verantwoordelijk zijn voor transport van zuurstof naar de cellen en daarmee je energiehuishouding. Als je te weinig van deze vitamine binnenkrijgt, raak je dus vermoeid’, legt hij uit.
Waarom die link met vroegtijdig overlijden?
Hoewel een B12-overschot dus niet echt een 'ding' lijkt te zijn, is het ooit dus wel gelinkt aan vroegtijdig overlijden. Hoewel het onderzoek dus geen keihard causaal verband vaststelde, maakte de media dat er wel van.
Hoe kan zoiets gebeuren? Waarschijnlijk komt het aan op begrijpend lezen. Want er is geen enkele studie die dit wel hard kan maken, vertelt de internist.
Wat wel zo is, is dat mensen die ernstig ziek zijn, misschien sneller een verhoogde B12-waarde hebben. Reichert legt uit: ‘Naast dat je overtollig B12 uitplast, sla je ook een deel op. Dit gebeurt bijvoorbeeld in je lever en nieren. Als er iets misgaat met zo’n orgaan, bijvoorbeeld door uitzaaiingen, kunnen er cellen kapotgaan. De B12 die in deze cellen opgeslagen ligt komt dan in je bloed terecht.'
B12-injecties
Reichert vertelt dat je B12-waardes ook omhoogschieten als je B12-injecties krijgt. Maar die prikken hebben de meeste mensen helemaal niet nodig.
‘Wij geven ze bijvoorbeeld alleen aan mensen die door een aandoening een B12-tekort hebben.’ Wie toch zulke injecties nodig heeft, kan daarna wel tijdelijk iets voelen van de hoge B12-spiegel. ‘Dan voel je je wat slap en kun je last hebben van tintelingen, bijvoorbeeld in je tong, maar verder gaat het niet.’
Rol van sociale media
Tegenwoordig zijn er ook allerlei commerciële klinieken waar je een B12-spuitje kunt halen. Zij adverteren naar hartenlust, vooral op sociale media. Sociale media-platformen zijn ook plekken waar je ontelbaar veel B12-supplementen kunt kopen en waar een dito aantal influencers hun B12-kennis met het grote publiek delen. Zo zou je van een B12-tekort veel aankomen en zou een vitamine B12-tekort ook voor haaruitval zorgen
Dat er veel aandacht is voor deze vitamine, is ook Marleen Finoulst niet ontgaan. Zij is voormalig huisarts en hoofdredacteur van het Vlaamse factcheck-platform Gezondheid en Wetenschap. Deze website wordt gesubsidieerd door de Vlaamse overheid en controleert medisch nieuws op echtheid.
Klopt het niet? Dan wordt er verteld hoe het wel zit. Ook de berichtgeving rondom de genoemde B12-studie van de Rijksuniversiteit Groningen kreeg een plek op de site.
B12 als trend
‘Sinds een jaar of vier is het echt een hype’, vertelt Finoulst. Niet van alle B12-berichten wordt zij even blij.
‘Op TikTok zie je heel veel influencers en andere beroemdheden die misinformatie over B12 verspreiden, alleen om supplementen te verkopen. Maar mensen geloven dat, want onder zo’n TikTok staan enorm veel reacties. En dan moet het allemaal wel waar zijn, toch?’ Niet, dus.
Dit zijn goede B12-bronnen
Wie echt betrouwbare B12-info wil, moet daarom niet TikTok als primaire informatiebron raadplegen. Ook commerciële partijen kun je beter niet op hun woord vertrouwen. ‘Die willen uiteindelijk toch verkopen, dat is hun doel.’
Nee, volgens Finoulst ben je veel beter af bij overheidswebsites, of sites van ziekenhuizen. ‘Ook de kanalen van betrouwbare journalistieke titels zijn goede bronnen. Je kunt dan aannemen dat de journalist het goed heeft uitgezocht.’
Verder zijn er tegenwoordig steeds meer artsen die juist via sociale media-platformen strijden tegen medisch nepnieuws. Hun TikToks kun je meestal wél vertrouwen.
